The Fall of The House of The Ushers - Đến chết mới ra bản sắc.

Màu sắc trong điện ảnh không còn là một cái gì đó quá mới mẻ, thậm chí nó chỉ là một loại kiến thức căn bản trong giới làm phim hay các ngành nghề thiên về hội hoạ. Tuy nhiên mình vẫn muốn ‘lạm bàn’ một chút, vì bản thân đã vô tình bị ấn tượng bởi cách Mike Flanagan sử dụng nó trong series chia tay Netflix – “The Fall of The House of The Ushers”.

Màu sắc trong phim ảnh được dùng như một chất liệu để điều hướng cảm xúc của người xem theo ý đồ của đạo diễn. Một cách sử dụng thường thấy nữa là để khắc hoạ cá tính riêng của từng nhân vật. Còn ở “The Ushers”, màu sắc chỉ được sử dụng trong… cái chết của nhân vật, cụ thể là 6 người con của gia tộc Usher.

Những người con xuất hiện như nhau, dù cảnh riêng hay cảnh chung với đại gia đình, họ vẫn lẩn khuất trong những gam màu u ám, lạnh lùng như chính gia tộc Usher. Trang phục, không gian sống của mỗi người, tuy vẫn đảm bảo phản ánh được ngành nghề (lưu ý, ngành nghề, không phải cá tính) qua hoạ tiết, chất liệu, nhưng vẫn nằm trong khuôn khổ Usher: xanh đậm – đen – vàng ngà - trắng. Những tông màu quyền lực, bí ẩn nhưng bệnh hoạn, xa cách đến kì lạ.

Cho đến khi…

Cho đến khi vật lộn với cái chết, những người con nhà Usher mới được Flanagan ‘tô sắc’. Đáng buồn thay, những sắc màu ấy tuy đã ‘tươi sáng’ hơn, sức sống hơn, nhưng theo mình, chúng đang soi chiếu lại khao khát lớn nhất trong đời họ - cũng chính là nguyên nhân dẫn mỗi người đến cái chết.

Frederick - Xanh lục

Frederick – con trai cả, người (tất nhiên) được kỳ vọng là bản sao của Roderick Usher, gánh vác cơ đồ Usher (nhìn sự liên đới giữa hai cái tên mà xem!), nhưng cuối cùng là người loay hoay trong bệnh tật và nỗi bất an khi chưa bao giờ ‘đủ’ với cha mình. Cái chết của ông là sắc xanh hy vọng, nhưng mà hy vọng sai lầm.

Xanh lá - Tamerlane

Tamerlane – con gái thứ hai, chết trong sắc xanh lá, màu của sự ủi an, chăm sóc – như cách người cô ruột Madeline Usher nhìn nhận về Tamerlane, cũng là màu sắc đại diện cho công việc về sức khoẻ mà cô theo đuổi. Nhưng xanh lá còn có một ý nghĩa khác, là độc dược. Có lẽ những ‘giá trị’ mà Tamerlane cố gắng tạo ra nói riêng, và gia tộc Usher nói chung, không ‘lành mạnh’ như cô nghĩ.

Victorine - Cam

Victorine - người con thứ ba, cũng là đứa con ‘ngoài giá thú’ đầu tiên (không phải con của người vợ Annabel Lee mà Roderick rất mực yêu thương), là một cái chết màu cam. Sắc cam trong ngôn ngữ điện ảnh thường đại diện cho sức mạnh, sức khoẻ - à đây rồi, chính là cái tham vọng mà Victorine sống chết theo đuổi, cũng là thứ gây chia rẽ, và cuối cùng tiễn vong tình yêu của đời cô. Ngay giây phút Victorine nhận ra công trình nghiên cứu về trái tim nhân tạo cũng chẳng thể cứu sống được người mình yêu thương, và cả chính mình, cô quyết định chọn cái chết, trong sắc cam ám trọn không gian.

Vàng - Leo

Leo - người con thứ tư, cuồng loạn trong cơn say thuốc, ám ảnh, bệnh hoạn, bất an - tổng hợp mọi tầng ý nghĩa của sắc vàng trong ngôn ngữ điện ảnh. Một tay buôn thuốc, một con nghiện phát điên trước sự ra đi của người em gái thân thiết Camille. Có lẽ đây là lý do Flanagan dùng màu vàng để tiễn đưa Leo, khi trong anh vẫn còn chút ngây thơ giữa bao bất ổn về thể chất lẫn tinh thần – như thủ pháp Wes Anderson hay dùng cho những nút thắt ‘ngây thơ’ trong các nhân vật đầy vấn đề về mặt cảm xúc.

Camille - Trắng

Camille - người con thứ năm, thờ ơ khi sống và ra đi trong sắc trắng lạnh lẽo. Nực cười là, tuy màu sắc đại diện là màu trắng – gọi là màu nhưng không màu, lol – nhưng lại là màu sắc duy nhất được sử dụng nhất quán cho một nhân vật từ khi còn sống đến lúc chết. Là một bà trùm truyền thông với khả năng thao túng hàng đầu, Camille phủ màu trắng cho mọi đồ vật xung quanh mình, từ quần áo, phụ kiện đến nhà ở, văn phòng. Chẳng biết rằng, cô quá tự tin với khả năng che giấu bất kỳ bí mật xấu xa nào trong sắc màu tượng trưng cho sự thuần khiết, hay bên trong cô hoàn toàn trắng trơn và trống rỗng?

Propero - Đỏ

Propero - người con út, cũng là người ‘mở hàng’ trong chuỗi bi kịch nhà Usher. Khai trương hồng phát theo mọi nghĩa, cái chết của Propero đậm đà sắc đỏ. Tuổi đời còn trẻ, cộng thêm thời gian ‘gia nhập’ nhà Usher ngắn nhất trong các anh chị em khiến Propero chẳng thể chờ để được thể hiện ‘chất Usher’. Và kết cục, cậu chết tức tưởi trong sắc đỏ của bữa tiệc sắc dục do chính mình bày ra.

Rốt cuộc thì, họ chỉ là những kẻ chết trong chiếc bẫy từ những gì họ khao khát nhất trong cuộc đời ngắn ngủi. Theo mình thì Flanagan cũng đã gỡ 6 nút thắt một cách khá từ bi, khi cho họ được chết trong chính bản ‘sắc’ của riêng mình. Vì trước đây họ đâu thể chọn mình là con cái nhà Usher hay nhà khác.

Born as the Ushers. Dead as themselves.

Và với cá nhân mình thì “The Ushers” là một lời chào hoàn mỹ của Mike Flanagan với Netflix. Trong khi các series gần đây của ông như The Midnight Mass - chế tác kĩ lưỡng nhưng không đúng khẩu vị của đại chúng khi tập trung vào vấn đề tôn giáo, đức tin; hay The Midnight Club – rõ ràng là một tác phẩm chạy KPI; thì The Ushers lại ôm trọn được những thế mạnh của Flanagan; cân bằng về mặt hình ảnh và câu chuyện, đồng thời kế thừa được những điểm tốt của 2 series kinh dị Netflix được đánh giá cao trước đó là Bly Manor và Hill House.

Hy vọng sau khi rời Neflix, Flanagan tiếp tục giữ vững phong độ này, và không rơi vào lối mòn fame phủng như Ryan Murphy & vũ trụ American Horror Story ngày càng lay lắt.